Odwodnienia liniowe podkarpackie

Zastosowanie systemów odwodnień liniowych Markpol podczas budowy ścieżki rowerowej

W jednym z większych miast województwa podkarpackiego właśnie zakończono budowę nowoczesnej ścieżki rowerowej o długości dwudziestu kilometrów, która ma stać się ważnym ogniwem infrastruktury transportu rowerowego, służącym zarówno mieszkańcom, jak i turystom. To przedsięwzięcie wpisuje się w szeroką politykę rowerową regionu, gdzie coraz większą wagę przykłada się do komfortu, bezpieczeństwa i dostępności tras rowerowych niezależnie od warunków pogodowych. Firma Markpol miała zaszczyt uczestniczyć w tym przedsięwzięciu jako dostawca odwodnień liniowych, które stanowią kluczowy element zabezpieczenia tej trasy przed nadmierną wodą, zalegającym deszczem, kałużami czy topniejącym śniegiem. Podkarpacie, położone w południowo-wschodniej części Polski, to region o bardzo zróżnicowanym ukształtowaniu terenu i klimacie. Od rozległych dolin rzek – Wisłoki, Sanu czy Wisły – przez podgórza, aż po pasma górskie Karpat, warunki terenowe sprawiają, że woda opadowa i woda ze stopnia śniegu potrafią prowadzić do lokalnego zalewania, erozji nawierzchni i trudności z utrzymaniem infrastruktury w dobrym stanie. Opady deszczu występują przez dużą część roku, zwłaszcza w miesiącach letnich, często towarzyszą im burze, a zimą pojawia się śnieg, który wiosną topnieje. W regionie zdarza się, że zalegająca woda powoduje, że ścieżka rowerowa staje się trudno przejezdna, śliska, a lokalne obniżenia terenu – rowy, spadki – sprzyjają zbieraniu się wody powierzchniowej, co stwarza zagrożenie zarówno dla użytkowników jednośladów, jak i dla trwałości nawierzchni. Dlatego przy budowie tak długiego odcinka – aż dwadzieścia kilometrów – konieczne było zastosowanie systemów odwodnień liniowych, które zapewnią, że trasa będzie użyteczna przez możliwie największą liczbę dni w roku. Markpol dostarczył korytka odwadniające o szerokości 150 milimetrów, wykonane z betonu, z jakością i solidnością konstrukcji odpowiadającą długoletniej eksploatacji. Nad nimi zamontowano kratki żeliwne, które nie tylko zabezpieczają kanaliki odwodnienia przed zanieczyszczeniami typu liście, piasek czy drobne gałęzie, ale także są w stanie wytrzymać obciążenia charakterystyczne dla ruchu rowerowego, prac serwisowych czy interwencji utrzymaniowych przy ścieżce. Betonowa konstrukcja korytek zapewnia odporność na czynniki atmosferyczne – mróz, zmienne temperatury, siłę działania topniejącego śniegu i wodę, która zamarza i rozmarza. Oczywiście, by system odwodnienia działał prawidłowo na przestrzeni lat, niezbędne są regularne prace konserwacyjne, czyszczenie i udrażnianie – inaczej nawet najlepsze materiały mogą być ograniczone w swojej funkcji przez gromadzące się zanieczyszczenia.

W zależności od miejsca instalacji oraz przewidywanego obciążenia i przepustowości, Markpol zastosował odwodnienia liniowe w klasach obciążeniowych od B125 do C125. Taka skala pozwala na to, że w odcinkach, które są bliżej jezdni, parkingów serwisowych lub skrzyżowań z drogami dojazdowymi, użyto klas o wyższej odporności (C125), które są w stanie przyjąć większe naciski oraz przeciążenia wynikające z przejazdów cięższym sprzętem czy ewentualnych pojazdów utrzymaniowych. Na częściach trasy, gdzie ruch jest typowo rowerowy, komfortowy i lekki, zastosowano klasy niższe, ale nadal bardzo solidne, gwarantujące, że korytka poradzą sobie z przepływem dużych ilości wody podczas deszczu i topnienia śniegu. Realizacja inwestycji wymagała szczegółowego uwzględnienia topografii terenu. Trasa rowerowa biegnie przez obszary o zmiennym ukształtowaniu – czasem przez płaskie tereny dolinne, innym razem po łagodnych wzgórzach czy skarpach. W miejscach naturalnych spadków kierujących wodę w stronę ścieżki konieczne było precyzyjne projektowanie pochylenia, przygotowanie podłoża drenażowego, by korytka nie tylko zbierały wodę z nawierzchni, ale by umożliwiały jej sprawny odprowadzanie – zarówno lokalnie, jak i do sieci drenarskich lub kanalizacji deszczowej, jeżeli taka jest dostępna. W pobliżu dróg dojazdowych, mostków czy przejazdów technicznych szczególnie zadbano o klasy obciążeniowe krat, aby żeliwne ruszty nie odkształcały się pod naciskiem, nie łamały się, a także by zapewnić bezpieczeństwo rowerzystom, którzy nie lubią przeskakiwania nad nierównymi lub zdeformowanymi kratkami. Ścieżka została zaprojektowana i wykonana w taki sposób, by jej użytkownicy mogli korzystać z niej przez możliwie dużą część roku. Już od wczesnej wiosny, gdy śnieg topnieje, odwodnienie liniowe ma chronić przed kałużami i błotem, które mogłyby uczynić trasę nieprzejezdną. Latem, podczas ulewnych deszczów, kiedy intensywność opadów potrafi być wysoka i szybko wywoływać spływ powierzchniowy, dobrze działające korytkowanie z kratkami żeliwnymi zabezpiecza nawierzchnię przed wodą zalegającą, co chroni asfalt (lub inną nawierzchnię), zapobiega „podmywaniu”, spękaniom czy tworzeniu kolein. Jesienią opadające liście, wilgoć i częste opady wymagają, by kratki były dobrze spasowane i łatwe w czyszczeniu, żeby nie dochodziło do zatkania systemów. Zimą śnieg, lód i sól drogowa stawiają wyzwania materiałowe – beton musi być mrozoodporny, kratki odporne na korozję, wszystko musi być solidne, by zimowe warunki nie doprowadziły do szybkiego zużycia czy deformacji. Inwestycja ta nie tylko podnosi standard infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, ale i realnie wpływa na rozwój ruchu rowerowego jako środka transportu lokalnego. Dzielnice, osiedla, parki, miejsca rekreacji łączą się dzięki tej ścieżce, co pozwala mieszkańcom na bezpieczne dojazdy rowerem do pracy, szkoły, na spacer czy rekreację bez obawy, że po opadach czy wiosennym roztopach trasa stanie się błotnista lub niekomfortowa. Z perspektywy gminy i zarządcy infrastruktury oznacza to mniejsze koszty napraw, mniej interwencji drobnych napraw, mniejsze ryzyko degradacji nawierzchni i podbudowy.

Markpol jako producent odwodnień liniowych cieszy się, że nasza technologia i doświadczenie mogły przyczynić się do tej inwestycji. Patrząc wstecz na projekt, było jasne, że długość trasy – dwadzieścia kilometrów – stawia bardzo wysokie wymagania co do spójności wykonania. Każdy odcinek musiał być starannie przemyślany: gdzie korytko ma być głębsze, gdzie wystarczą mniejsze przekroje, gdzie kratka żeliwna musi być grubsza, gdzie betonu musi być specjalnie mieszanka mrozoodporna. Montaż przebiegał z uwzględnieniem lokalnych warunków – przygotowanie podłoża, ustawianie prefabrykatów, zapewnienie prawidłowych spadków, wypoziomowanie, a także synchronizacja z innymi etapami budowy – układanie nawierzchni, prace brukarskie lub asfaltowanie, prace ziemne. Widzieliśmy jak po ulewnym deszczu testowo przelewano wodę, jak nowo zamontowane kratki i korytka odprowadzają ją sprawnie, jak po topnieniu śniegu nie tworzą się kałuże, jak cała powierzchnia ścieżki pozostaje możliwie sucha i bezpieczna. Efekt końcowy to ścieżka, która dzięki zastosowanym rozwiązaniom odwodnieniowym przez znaczną część roku będzie dostępna dla rowerzystów, nie będzie wymagała częstych napraw, interwencji serwisowych czy zamykania fragmentów po opadach. To inwestycja, która łączy funkcjonalność, trwałość i komfort – a także dbałość o środowisko: mniejsze ilości stojącej wody oznaczają mniejszą erozję, mniejsze zniszczenia nawierzchni, mniej potrzeb konserwacji i mniej używania soli drogowej w okresach zimowych, co wpływa korzystnie na stan pobliskiej roślinności i terenu. Infrastruktura sportowo-rekreacyjna, jakimi są ścieżki rowerowe, wymaga takich właśnie rozwiązań odwodnieniowych, by spełniać swoją rolę przez cały rok. Markpol z dumą patrzy na tę realizację, z satysfakcją, że nasze odwodnienia liniowe – klasy B125 do C125, szerokości 150 mm, wykonane z betonu, z kratkami żeliwnymi – mogą być częścią tej zielonej, bezpiecznej, komfortowej przyszłości ruchu rowerowego w Podkarpaciu.